Dywersyfikacja – Jest to strategia inwestycyjna, w której posiadany kapitał rozkładamy w różnych produktach. W ten sposób nawet jeśli któryś z nich przyniesie straty, pozostałe pomogą je zbilansować i uchronią przed utratą oszczędności. Stare porzekadło „Nie wkładaj wszystkich jaj do jednego koszyka” doskonale wyjaśnia zasadę skutecznej dywersyfikacji.
Fundusze inwestycyjne (FI) – Jest to forma wspólnego inwestowania, do której dołączyć mogą osoby indywidualne, a także osoby prawne, czyli przedsiębiorstwa, instytucje lub miasta i gminy. Wszyscy uczestnicy Funduszu powierzają swój kapitał zarządzającym, którzy inwestują go w różnego rodzaju aktywach. FI mogą miech charakter otwarty (prowadzą ciągłe zapisy, inwestycję można rozpocząć i zakończyć w dowolnym momencie) lub zamknięty (zapisy są ograniczone w czasie, a na ich podstawie wydawane są certyfikaty, które ewentualnie mogą później być zbywane przez inwestorów).
Gwarancja kapitału – Jest tominimalna suma, jaka zostanie wypłacona po zakończeniu inwestycji, bez względu na jej wyniki. Im jest wyższa, tym bezpieczniejszy jest dany produkt. Jeśli np. gwarancja wynosi 100%, możemy mieć pewność, że pieniądze, które wpłacimy, dostaniemy z powrotem. Zwykle jest ona powiązana z poziomem partycypacji w zyskach, a więc częścią profitów, jaki przypadnie danemu inwestorowi po zakończeniu inwestycji. Im większe ryzyko jesteśmy gotowi ponieść (im mniejsza jest gwarancja), tym większy jest nasz udział w ewentualnych zyskach.
Lokata – To jeden z najprostszych produktów bankowych. Jego użytkownicy deponują swoje środki na pewien określony czas (np. 3 miesiące lub rok), a po wygaśnięciu depozytu mogą wypłacić pieniądze powiększone o odsetki. Warto zauważyć, że lokaty nie służą inwestycjom, lecz oszczędzaniu, więc nie można spodziewać się z nich wielkich zysków. Bezpieczeństwo naszych pieniędzy zgromadzonych w ten sposób, np. w banku zapewnia Bankowy Fundusz Gwarancyjny, z którego zostaną przekazane środki w przypadku np. niewypłacalności instytucji finansowej, z usług której korzystamy
(oczywiście jeśli była ona objęta gwarancjami BFG).
Opłata likwidacyjna – Są to koszty, jakie musimy ponieść, jeśli zdecydujemy się na zakończenie inwestycji przed terminem jej zakończenia. Taka decyzja może być związana np. z jej słabymi wynikami. Warto zwrócić szczególną uwagę na zapisy dotyczące opłaty likwidacyjnej, które znajdują się w umowie podpisywanej w trakcie wyboru produktu inwestycyjnego. Jest ona najwyższa na początku i może wtedy wynosić nawet kilkadziesiąt procent wpłaconego kapitału. Z czasem jednak maleje. Nie warto więc podejmować takiej decyzji pochopnie.
Oprocentowanie – To zysk, jaki otrzymujemy od banku czy innej instytucji finansowej w zamian za powierzenie jej naszych pieniędzy. Uzależnione jest ono od wielu czynników, m.in. poziomu stóp procentowych. Te są obecnie rekordowo niskie, co przekłada się na niskie zyski z takich produktów bankowych jak np. depozyty, których średnie oprocentowanie wynosi obecnie 1,5% dla lokat 3-miesięcznych oraz 1,86% dla depozytów dwuletnich.
Podatek Belki – Jest to opłata ponoszona od dochodów kapitałowych, a więc pochodzących z inwestycji. Wynosi ona 19% i obejmuje zyski np. z udziału w funduszach inwestycyjnych, zakupu papierów wartościowych, wkładów oszczędnościowych czy przechowywania środków na rachunkach bankowych. Można jej uniknąć np. poprzez lokowanie pieniędzy na Indywidualnym Koncie Emerytalnym (IKE), pod warunkiem jednak, że wypłata zgromadzonych środków nastąpi po nabyciu uprawnień emerytalnych.
Procent składany – To mechanizm oprocentowania, który uwzględnia doliczanie wypracowanych odsetek do wkładu początkowego inwestycji. Oznacza to, że im dłużej trwa inwestycja, tym większa jest suma, od której naliczane są odsetki. Duże znaczenie ma tu okres kapitalizacji, im jest częstsza, tym zysk będzie szybciej wzrastał. Procent składany działa na zasadzie kuli śnieżnej.
Próg wejścia – Jest to minimalna kwota, jaką należy wyłożyć, aby móc przystąpić do inwestycji. Może być bardzo zróżnicowana, najniższa może wynosić 100 zł, ale są też produkty, przy których trzeba dysponować kwotą nawet 100 tysięcy złotych. Próg może być ustalony w złotówkach, ale zdarzają się też produkty umożliwiające inwestycje w obcej walucie, np. dolarach amerykańskich lub euro.
Ryzyko inwestycyjne – Niestety każda inwestycja wiąże się z pewnym ryzykiem straty części lub całości kapitału. Jego źródłami mogą być wahania kursów walut, wyniki finansowe przedsiębiorstw, a nawet klęski żywiołowe czy niepokoje polityczne. Decydując się na jeden z produktów inwestycyjnych powinniśmy dokładnie przemyśleć, jak wiele jesteśmy gotowi zaryzykować. Początkujący inwestorzy powinni wybierać przede wszystkim instrumenty bezpieczne, dające dużą gwarancję kapitału.
„Struktura”, czyli produkt strukturyzowany – To produkt inwestycyjny, w którym kapitał dzielony jest na dwie części. Większa lokowana jest w bezpiecznych instrumentach, takich jak np. obligacje i stanowi swojego rodzaju zabezpieczenie naszych oszczędności. Reszta pieniędzy (np. 10%) zostaje wykorzystana do bardziej ryzykownych inwestycji, takich jak w surowce czy indeksy giełdowe. Od ich wyników zależeć będą ewentualne zyski. Produkty strukturyzowane dostępne są często w kilku wariantach. Różnią się one między sobą poziomem gwarancji, która może być pełna lub częściowa, a także stopniem partycypacji w zyskach, który może być nawet kilkusetprocentowy. Im więcej jesteśmy gotowi zaryzykować, tym większy będzie też udział w ewentualnych zyskach.