25 LAT POŚREDNICTWA FINANSOWEGO W POLSCE
Analiza ćwierćwiecza pośrednictwa finansowego w Polsce musi być poprzedzona analizą przemian, jakie dokonały się na rynku detalicznym usług finansowych i w całym systemie finansowym. Pośrednictwo finansowe bowiem, stanowi uzupełnienie oferty instytucji bankowych, a także instytucji niebankowych – funduszy inwestycyjnych, emerytalnych, zakładów ubezpieczeń, podmiotów maklerskich. Pośrednicy finansowi uzupełniają ofertę instrumentów i usług finansowych, oferowanych przez wskazane wyżej grupy instytucji; z jednej strony, oferując klientom detalicznym wykreowane przez te instytucje instrumenty bankowe, ubezpieczeniowe, inwestycyjne, emerytalne i usługi maklerskie usprawniając i czyniąc efektywniejszym transfer kapitału w gospodarce od podmiotów nadwyżkowych do deficytowych; z drugiej strony, kreując własne instrumenty i usługi finansowe dla klienta detalicznego np.: pożyczki pozabankowe. Rozwój pośrednictwa finansowego w Polsce jest ściśle powiązany z rozwojem całego systemu finansowego, a w szczególności rynku usług finansowych dla klienta detalicznego – gospodarstw domowych i przedsiębiorstw z sektora MSP, stanowiących docelową grupę klientów dla pośredników finansowych.
ROZWÓJ RYNKU DETALICZNYCH USŁUG FINANSOWYCH
Polski system finansowy wchodził w okres transformacji ustrojowej z ogromnymi opóźnieniami w porównaniu z systemami finansowymi, które funkcjonowały w rozwiniętych gospodarczo krajach Europy Zachodniej. Reforma systemu bankowego i liberalna polityka licencyjna NBP prowadziła do przebudowy z dotychczasowego systemu monobankowego, zdominowanego przez bank centralny w kierunku systemu dualnego, dwuszczeblowego z nadrzędną rolą NBP i podległych mu banków operacyjnych. W pierwszych latach transformacji ustrojowej tworzono w Polsce od podstaw również rynek kapitałowy, w tym Giełdę Papierów Wartościowych (1991 r.), fundusze inwestycyjne nazywane wówczas powierniczymi (1991 r.), podmioty świadczące usługi maklerskie (1991 r.); rynek ubezpieczeń gospodarczych i pośrednictwo ubezpieczeniowe (1991 r.) oraz otwartych funduszy emerytalnych (1998 r.). Procesowi rozwoju systemu finansowego w Polsce towarzyszyło uchwalanie nowych regulacji, tworzących ramy prawne do prowadzenia działalności przez instytucje finansowe, a także przemiany w obszarze nadzoru nad rynkiem usług finansowych – od nadzoru jednostkowego, zlokalizowanego w branżowych organach nadzoru (KNB i GINB, KPWiG, KNUiFE), aż po integrację nadzoru finansowego w 2006 r. przez Komisję Nadzoru Finansowego (w przypadku banków integracja nadzoru odbyła się z początkiem 2008 r.). Rynek detalicznych usług finansowych był coraz bardziej poddawany regulacjom konsumenckim, przez co klienci detaliczni otrzymali nowe uprawnienia, a na instytucjach finansowych ciążą obowiązki informacyjne, edukacyjne, badania dopasowania proponowanych rozwiązań do sytuacji klienta (m. in. w zakresie kredytu konsumenckiego, produktów inwestycyjnych: MIFID i MIFID II, kredytu hipotecznego). Trend ten zostanie zapewne zachowany w przyszłości jako element polityki konsumenckiej, realizowanej na poziomie europejskim. Rok 2004 stanowił również ważną datę zarówno dla sektora bankowego, jak i pośrednictwa finansowego – od 1 maja tego roku weszły w życie przepisy o tzw. outsourcingu bankowym.
Przez cały okres transformacji ustrojowej system finansowy w Polsce powiększał aktywa w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do PKB, zbliżając się do skali działalności instytucji finansowych w krajach Europy Zachodniej. Obecnie można stwierdzić, że do średniej z krajów UE-28 dzieli nas spora różnica, która świadczy o nadal dużym potencjale rozwoju rynku usług finansowych w Polsce. W latach 1996-2014 nastąpił wzrost aktywów systemu finansowego z ponad 200 mld zł do blisko 2,1 bln zł, a w stosunku do PKB z 54% do 121,4%. Świadczy to o szybszym wzroście systemu finansowego niż samej gospodarki. Rozwój sfery finansów był istotnie szybszy w porównaniu z realną sferą gospodarki. Pomimo tego, polski system finansowy pozostał niewielki w porównaniu z krajami strefy euro (relacja aktywów instytucji finansowych do PKB dla krajów strefy euro w 2014 r. osiągnęła 493,8%).
Udzielone przez banki kredyty detaliczne (konsumpcyjne i hipoteczne) w Polsce (w mld zł).
Podstawowym obszarem działania pośredników finansowych jest rynek usług kredytowych dla gospodarstw domowych. W okresie transformacji ustrojowej następował stopniowy rozwój rynku kredytów konsumpcyjnych i hipotecznych. Wzrost dochodów gospodarstw domowych połączony z malejącymi stopami procentowymi, wpływał na zwiększanie zdolności kredytowej i możliwości zadłużania się Polaków zarówno na zakup mieszkań czy domów, jak i na zaspokajanie bieżących potrzeb konsumpcyjnych. Proces ten był intensyfikowany przez polityki kredytowe banków, które zaczęły traktować klienta detalicznego jako docelową grupę klientów, co przekładało się na rozwój oferty kredytowej i dużą dostępność kredytów. Jak wskazują dane statystyczne o wartości udzielonych kredytów konsumpcyjnych i hipotecznych przez banki w Polsce, lata 2008 i 2009 stanowiły punkt zwrotny w rozwoju tego rynku, ponieważ w 2008 r. banki sprzedały najwięcej kredytów hipotecznych w ujęciu rocznym (57,1 mld zł), a w 2009 r. kredytów konsumpcyjnych (95,2 mld zł). W kolejnych latach nie udało się już powtórzyć tak dobrego wyniku, co było z jednej strony efektem ogólnej sytuacji ogólnogospodarczej i niepewności, a z drugiej strony zaostrzenia polityk kredytowych przez banki na skutek rekomendacji nadzorczych KNF, a przez to ograniczenia dostępności do kredytu hipotecznego i konsumpcyjnego. Dla brokerów kredytowych obszar kredytów hipotecznych stanowił główny obszar aktywności, a ich udział w dystrybucji wg danych Związku Firm Doradztwa Finansowego i ZBP od 2013 r. ustabilizował się na poziomie 38-39%.
Dla pośredników kredytowych, z kolei podstawowym obszarem działalności był rynek kredytów konsumpcyjnych ze szczególnym uwzględnieniem rynku kredytów gotówkowych i ratalnych, w mniejszym stopniu kredytów w kartach kredytowych czy kredytów odnawialnych w rachunkach osobistych. Z danych BIK za lata 2002-2015 wynika, że w strukturze udzielanych przez banki kredytów konsumpcyjnych następowało zwiększenie udziału kredytów gotówkowych i ratalnych z o. 70% do ponad 90% i jednoczesnego zmniejszenia udziału kredytów w kartach kredytowych i limitów w rachunkach osobowych łącznie do poziomu poniżej 10%.
POCZĄTKI I ETAPY ROZWOJU POŚREDNICTWA FINANSOWEGO W POLSCE
Początki pośrednictwa finansowego w Polsce, które wówczas miało formę pośrednictwa kredytowego, datuje się na pierwsze lata 90. XX w., kiedy powstały takie spółki jak Żagiel, Lukas, Best czy LA – Credit Leasing Assistance (póżniejsze AIG Credit). Rodowód pierwszych pośredników kredytowych w Polsce był związany z handlem sprzętem AGD-RTV. Podmioty działające na tym rynku szybko zderzały się z sytuacją, w której klienci chcieli nabyć dobra trwałego użytku (tzw. popyt potencjalny), ale chęci nie były poparte zdolnościami finansowymi (tzw. popyt efektywny). Naturalnym sposobem sfinansowania takich zakupów powinno być finansowanie bankowe, ale w tworzącym się w Polsce rynkowym systemie bankowym nie było banków przygotowanych do obsługi niskokwotowych, masowych kredytów ratalnych. Z inicjatywą wyszły podmioty handlowe, które tworzyły wewnątrz swoich struktur specjalne działy, zajmujące się obsługą transakcji finansowanych przez banki i przejmowały na siebie szereg czasochłonnych obowiązków, a nawet tworzyły fundusze gwarancyjne na niespłacanie kredytu w przyszłości. To było warunkiem podpisania umowy pośrednictwa kredytowego przez bank. Kolebką pośrednictwa kredytowego w Polsce był Lublin i Wrocław, gdzie lokalne oddziały banków (Wrocław) lub centrala banku (Pierwszy Komercyjny Bank w Lublinie) podpisywały umowy na sprzedaż kredytów ratalnych przez pośredników kredytowych. Z czasem zaczęły powstawać podmioty nie związane już z branżą handlową, a zajmujące się wyłącznie pośrednictwem kredytowym w zakresie kredytów ratalnych, gotówkowych, samochodowych, kartowych. W miarę, jak biznes pośrednictwa kredytowego rozwijał się, co znajdowało odzwierciedlenie w statystykach sprzedaży kredytów poszczególnych spółek i wzroście udziału dystrybucji pośredniej w dystrybucji kredytów przez banki, banki zaczęły dostrzegać atrakcyjność rynku consumer finance i samego pośrednictwa kredytowego, co przejawiało się z jednej strony w rozwijaniu oferty kredytów konsumpcyjnych przez poszczególne banki, a z drugiej strony nawiązywaniu aliansów strategicznych przez największe spółki z bankami (np.: Żagiel i Kredyt Bank, Best i BRE Bank,, PTF i Santander Consumer Bank, Żagiel i Sandander Consumer Bank), tworzeniem własnych pośredników przez banki komercyjne (np.: TF PKO BP przez PKO BP, RTF Invest Kredyt przez Invest Bank) lub przejmowaniem licencji bankowych przez pośredników kredytowych (np.: Lukas i Bank Świętokrzyski, Dominet i Cuprum Bank). W konsekwencji, najwięksi pośrednicy kredytowi stali się częścią bankowych grup kapitałowych lub częścią samych banków. Poza pośrednikami kredytowymi powiązanymi kapitałowo z bankami, działały również podmioty niezależne kapitałowo od banków, pełniące rolę brokerów kredytowych i ubezpieczeniowych, z czasem rozszerzając ofertę o kredyty dla firm i produkty inwestycyjne (np.: Dom Finansowy QS, Operator Bankowy Fines). W 1999 r. z inicjatywy przedstawicieli rynku pośrednictwa kredytowego w Gdańsku powstała Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce, w celu reprezentowania interesów swoich członków i gromadzenia informacji o ich działalności. Staraniem KPF od 2006 r. GUS prowadzi cykliczne badanie przedsiębiorstw pośrednictwa kredytowego w Polsce. Wyniki tego badania przedstawia tabela poniżej.
Rok 2000 stanowi moment narodzin nowego segmentu pośrednictwa finansowego – doradztwa finansowego. W tym roku firma FinFin, należąca do Softbanku tworzy portal Expander, zajmujący się agregacją kredytów hipotecznych i produktów niekredytowych oraz doradztwem internetowym. Nazwa portalu stanowiła podstawę dla spółki Expander, która była pierwszą spółką doradztwa finansowego w Polsce. Po sukcesie Expandera nie w doradztwie internetowym, ale obsłudze klientów w tworzonych stacjonarnych oddziałach w zakresie kredytów hipotecznych na rynek wchodziły kolejne podmioty – Open Finance, Dom Kredytowy Notus, Xelion Doradcy Finansowi, Aspiro, Goldenegg, Money Expert, A-Z Finanse, Doradcy 24, Finamo, Idea Expert, Gold Finance. Dla reprezentowania swoich interesów i gromadzenia danych statystycznych o wynikach swojej działalności, największe spółki doradztwa finansowego w 2008 r. utworzyły Związek Firm Doradztwa Finansowego. Z danych ZFDF za lata 2008-2015 wynika, że podstawowym produktem oferowanym w sieciach doradców jest kredyt hipoteczny, kolejnym – produkty inwestycyjne i ubezpieczeniowe, wzrosła również rola kredytów gotówkowych i pojawiły się kredyty firmowe.
W 2007 r. powstała €uropejska Federacja Doradców Finansowych Polska (€FFP Polska) jako organizacja partnerska niemieckiej €uropejskiej Federacji Profesjonalistów Finansowych z siedzibą w Bad Homburg. Jest to niezależne, nie powiązane z żadną instytucją finansową międzynarodowe stowarzyszenie, działające na rzecz rozpowszechniania i potwierdzania wysokich standardów wykonywania zawodu doradcy finansowego w Polsce. Federacja zrzesza członków, którzy zdali międzynarodowy egzamin i uzyskali Certyfikat €FFP. Certyfikaty €FFP wydawane są w Bad Homburg, w Niemczech. Wg stanu na koniec 2015 r. certyfikat Specjalisty finansowego EFG (I stopień) posiada ok 1600 osób, certyfikat Doradcy Finansowego EFC (II stopień) posiada niespełna 200 osób z całej Polski. €FFP Polska jest oficjalnym partnerem, organizacją akredytowaną i zrzeszoną w ramach FECIF (Europejska Federacja Doradców i Pośredników Finansowych), jest przedstawicielem FECIF w Polsce w zakresie doradztwa finansowego.
W czerwcu 2009 r. z inicjatywy Warszawskiego Instytutu Bankowości powstała Fundacja na rzecz Standardów Doradztwa Finansowego. Fundacja jako EFPA Polska jest przedstawicielem na Polskę European Financial Planning Association z siedzibą w Barcelonie. Fundacja przejęła od Instytutu prowadzenie egzaminów certyfikujących EFA i od września 2009 jest jedynym podmiotem w Polsce uprawnionym do ich realizacji. Wg stanu na kwiecień 2016 r. Fundacja wydała 365 certyfikatów EFA (Certyfikowany Doradca Finansowy) i 76 certyfikatów EFP (Ekspert Planowania Finansowego). W Polsce certyfikację opartą na standardzie EFPA wykorzystują: Alior Bank SA, Bank Zachodni WBK, Deutsche Bank Polska, Dom Inwestycyjny Xelion, ING Bank Śląski, mBank, Pekao, Phinance, PKO Bank Polski, Raiffeisen Bank Polska.
Innym ważnym segmentem pośrednictwa finansowego w Polsce, który przeżywa rozkwit od czasów po kryzysie finansowym, jest rynek pożyczek pozabankowych. Wzrost zainteresowania pożyczkami udzielanymi przez podmioty niebankowe wynikał z jednej strony z zaostrzenia warunków przyznawania kredytów przez banki na skutek regulacji nadzorczych KNF i zmniejszenia dostępności kredytów konsumpcyjnych, a także z braku w ofercie banków produktów pożyczkowych na bardzo krótkie terminy. O wzroście skali działania spółek pożyczkowych świadczy liczba obsługiwanych klientów, wartość portfela pożyczek oraz wartość udzielonych pożyczek. Od 2008 r. wszystkie te mierniki rosną. Świadczy to o rosnącej popularności wśród Polaków niskokwotowych, krótkoterminowych produktów pożyczkowych. Ważną zmianą dla rynku pożyczek pozabankowych było uchwalenie w 2015 r. nowelizacji ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, zgodnie z którą spółki pożyczkowe są poddane nadzorowi ze strony KNF, muszą posiadać określoną formę prawną i minimalny kapitał zakładowy, a osoby kierujące tymi podmiotami muszą mieć nieposzlakowaną opinię. Od lutego 2016 r. spółki pożyczkowe zostały również obciążone podatkiem bankowym. W ich przypadku podstawą opodatkowania jest nadwyżka aktywów ponad 200 mln zł.
BADANIA I KSZTAŁCENIE PRACOWNIKÓW DLA BRANŻY POŚREDNICTWA FINANSOWEGO
Równolegle do rozwoju biznesu w obszarze pośrednictwa i doradztwa finansowego w Polsce rodziło się i rozwijało środowisko naukowe, zajmujące się badawczo tym obszarem. Przejawem zainteresowania naukowego i badawczego pośrednictwem i doradztwem finansowym w Polsce są prace magisterskie, licencjackie i podyplomowe, pisane w uczelniach wyższych o profilu ekonomicznym i w uniwersytetach. Pośrednictwu kredytowemu poświęcono również 3 prace doktorskie: R. Zajkowskiego, Funkcjonowanie rynku pośrednictwa kredytów konsumpcyjnych, UMCS Lublin, 2006 r., A. Barembrucha, Warunki i perspektywy rozwoju działalności pośredników kredytowych w Polsce, Uniwersytet Gdański, 2008 r.oraz K. Waliszewskiego, Związki kapitałowe banków i pośredników kredytowych na tle rozwoju rynku consumerfinance w Polsce, Uniwersytet Ekonomiczny Poznań, 2009 r. W czasie rozwoju rynku usług finansowych w Polsce ważne stało się również kształcenie kadr dla branży pośrednictwa i doradztwa finansowego i to na wszystkich szczeblach studiów wyższych – studiów I stopnia, II stopnia i podyplomowych prowadzonych zarówno przez uczelnie publiczne (SGH, UE Poznań, UE Wrocław, UE Katowice, Uniwersytet Łódzki, UMCS, Uniwersytet Gdański), jak i niepubliczne (m. in. Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, Vistula, Akademia Leona Koźmińskiego). Działalnością w zakresie kształcenia kadr dla branży pośrednictwa i doradztwa finansowego zajmują się również Europejska Akademia Planowania Finansowego i Warszawski Instytut Bankowości. Od roku akademickiego 2015/2016 Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu uruchomił studia II stopnia stacjonarne i niestacjonarne o specjalności Doradztwo finansowe na kierunku Finanse i rachunkowość oraz studia podyplomowe Bankowość i doradztwo finansowe, zgodne z programem kształcenia Europejskiej Akademii Planowania Finansowego. Oznacza to, że uczelnia ta kształci specjalistów od pośrednictwa i doradztwa finansowego na 3 poziomach – studiach I stopnia (licencjackich) na specjalności Bankowość i pośrednictwo finansowe, studiach II stopnia (magisterskich) na specjalności Doradztwo finansowe i na studiach podyplomowych Bankowość i doradztwo finansowe.
PERSPEKTYWY NA PRZYSZŁOŚĆ
Przyszły stan pośrednictwa finansowego w Polsce będzie zależny od 3 grup czynników – makroekonomii i otoczenia sektora, perspektyw dostawców produktów finansowych dla pośredników oraz perspektywy klientów pośredników finansowych.
I. PERSPEKTYWA MAKROEKONOMICZNA I OTOCZENIE SEKTORA:
- Umiarkowany wzrost gospodarczy, spadek bezrobocia, wzrost dochodów,
- Zwiększanie zdolności kredytowej społeczeństwa i możliwości zadłużania się,
- W obszarze regulacyjnym nadal będzie postępowała ochrona konsumenta usług finansowych generująca po stronie pośredników odpowiednie obowiązki i koszty.
II. PERSPEKTYWY DOSTAWCÓW PRODUKTÓW DLA POŚREDNIKÓW – INSTYTUCJI FINANSOWYCH (BANKÓW)
- Pokryzysowe „tsunami regulacyjne”, w tym pakiet CRDIV/CRR – zwiększenie procentowych wymogów kapitałowych oraz zwiększenie wymogów co do jakości kapitałów bankowych – negatywne skutki dla działalności kredytowej,
- Rekordowo niskie stopy procentowe zmniejszają wynik odsetkowy banków, możliwość większego manewrowania dochodem pozaodsetkowym (opłaty, prowizje) i mogą zwiększać pokusę eliminowania ogniw pośrednich w kanałach dystrybucji, aby nie dzielić się prowizją uzyskaną od klienta z podmiotem trzecim,
- Wprowadzenie podatku bankowego przynajmniej w części, wywoła efekt przerzucalności na klientów banków, szczególnie w obszarze kredytów hipotecznych,
- Wdrażanie nowych regulacji konsumenckich zwiększa koszty działalności bankowej np.: dyrektywa hipoteczna MCD, MIFID II,
- W krajach UE-28 będzie wdrażana unia rynków kapitałowych (CMU, Capital Markets Union) do 2019, która ma zmienić strukturę obecnego finansowania sektora MŚP z obecnych 20/80 w podziale na finansowanie pozabankowe (20%) i bankowe (80%) na strukturę 40/60 – może to oznaczać większą presję na finansowanie konsumentów przez banki.
III. PERSPEKTYWA KLIENTÓW POŚREDNIKÓW FINANSOWYCH
- Większa świadomość potrzeb finansowych,
- Większa świadomość praw konsumenckich i silna pozycja w rozstrzyganiu sporów,
- Akcja edukacyjna w zakresie odpowiedzialnego kredytowania i zadłużania się, prowadzona przez organizacje rządowe i pozarządowe oraz na różnych poziomach edukacji przynosząca z czasem skutek w postaci większej wiedzy i świadomości finansowej klientów, podejmujących coraz bardziej odpowiedzialne decyzje finansowe,
- Rosnący wkład własny w kredytach hipotecznych może spowolnić rynek kredytów hipotecznych, a tym samym stanowić czynnik niekorzystny dla rozwoju pośrednictwa w zakresie kredytów hipotecznych,
- Nadal niski w Polsce wskaźnik ubankowienia – osoby nie posiadające konta bankowego będą korzystały z usług pośredników kredytowych,
- Nadal duża część klientów, kierując się potrzebą produktową, będzie wybierać ofertę multipośredników kredytowych (brokerów), którzy porównają szerszą ofertą rynkową i przedstawią rekomendację, co będzie prowadziło do stabilizacji udziału kanałów pośrednich tj. pośredników i doradców finansowych w dystrybucji kredytów hipotecznych w Polsce na poziomie ok. 40%.
PERSPEKTYWA POŚREDNICTWA FINANSOWEGO WYNIKAJĄCA Z 3 GRUP CZYNNIKÓW
- Coraz wyższe koszty wprowadzania regulacji chroniących konsumenta będą obniżać dochodowość pośrednictwa finansowego np.: w zakresie pośrednictwa w kredytach hipotecznych dyrektywa MCD, w pośrednictwie ubezpieczeniowym dyrektywa IDD oraz w pośrednictwie inwestycyjnym dyrektywa MIFIDII,
- Fuzje i przejęcia bankowe generują i w przyszłości nadal będą generować zwolnienia w sektorze bankowym (w latach 2009-2015 zatrudnienie w bankach spadło o ponad 4 300 osób, przy czym w centralach banków liczba pracowników wzrosła o blisko 8500 osób, a sieci oddziałów spadła o ponad 11 500 osób), część osób zasila branżę pośrednictwa i doradztwa finansowego oraz próbuje znaleźć swoje miejsce na tym rynku w formie samozatrudnienia lub pracy etatowej w spółkach działających w branży,
- Nadal w mniejszych miejscowościach taniej bankom będzie działać przez pośredników, niż tworzyć własną sieć placówek,
- Silne presja właścicieli banków na poprawę wskaźników efektywności może zachęcać do współpracy z pośrednikami kredytowymi, a przez to zwiększy się efektywność zatrudnienia banku oraz uelastyczni struktura kosztów (zmniejszenie udziału kosztów stałych,
- Rynek pośrednictwa jest mocno rozdrobniony, a konieczność stosowania regulacji prawnych oraz wyzwania biznesowe doprowadzą do jego konsolidacji wokół największych podmiotów w branży, ponieważ rozwój najmniejszych podmiotów nie jest możliwy bez ciągłego podnoszenia kompetencji kadry (szkolenia, narzędzia wspierające i poprawiające jakość pracy, aktualne informacje rynkowe). W tym względzie niezwykle istotna może okazać się współpraca w zakresie pośrednictwa finansowego z innymi podmiotami funkcjonującymi na rynku,
- Rynek kredytów gotówkowych jest i będzie nadal pozostawał dla pośredników kredytowych bardzo ważnym obszarem działalności, szczególnie w kontekście ogłoszonej przez banki w planach finansowych na 2016 r. (po wprowadzeniu podatku bankowego w lutym br.) stagnacji w obszarze nisko marżowych kredytów hipotecznych (wzrost tylko o 0,8%) i rozwoju oferty bardziej rentownych kredytów konsumpcyjnych (wzrost o 8,6%).
- Dywersyfikacja oferty w kierunki pośrednictwa kredytowego i finansowego dla MMŚP w zakresie finansowania ze środków unijnych lub też innych niż bankowe źródła pozyskiwania kapitału, biznesplanów, analiz finansowych i inwestycji lub obsługi prawnej, doradztwa ubezpieczeniowego i w obszarze oszczędności i inwestycji,
- Profesjonalizacja branży poprzez spełnienie określonych wymogów w zakresie wiedzy, kompetencji i umiejętności przy wykonywaniu działalności pośredniczącej; coraz większa w tym rola samorządu gospodarczego pośredników kredytowych (KPF) i doradców finansowych (ZFDF, EFFP Polska, EFPA Polska),
- Coraz większy nacisk na przestrzeganie kodeksów etycznych w pracy z klientem przez pośredników finansowych oraz nacisk na transparentność, wzajemne zaufanie stron, edukację i rzetelne informowanie klientów pośredników finansowych, jako wyraz realizacji strategii finansów odpowiedzialnych,
- Zwiększanie roli profesjonalnego, niezależnego doradztwa finansowego, jako odpowiedź na brak wystarczającej wiedzy wśród konsumentów i czasu do samodzielnego zarządzania finansami osobistymi, które będzie docelową formą działalności podmiotów na rynku detalicznych usług finansowych. Proces kształtowania się branży niezależnych doradców finansowych będzie związany z jednej strony, ze wzrostem popytu na rzetelne, fachowe i profesjonalne doradztwo finansowe, a z drugiej strony z regulacjami unijnymi, które w obszarze poszczególnych produktów finansowych przewidują świadczenie usług doradczych, oddzielonych od typowego pośrednictwa finansowego, w zamian za prowizję od instytucji finansowych np.: doradztwo inwestycyjne, doradztwo ubezpieczeniowe, doradztwo w zakresie kredytów hipotecznych.
- Porównania rynku detalicznego w Polsce z rynkami w rozwiniętych krajach UE wskazują na możliwości i potencjał wzrostu zarówno w obszarze kredytów konsumpcyjnych, jak i hipotecznych, co stanowi szansę dla pośredników i doradców kredytów konsumpcyjnych i hipotecznych. W przypadku Polski zadłużenie hipoteczne/PKB wynosi ok. 20%, a średnia dla UE ponad 40%. W przypadku kredytów konsumpcyjnych średnie zadłużenie na mieszkańca w Polsce blisko 800 euro, a w przypadku średniej dla UE blisko 1 700 euro.